ONTMOET FRANCISCA & RITA

Momenteel is SOMA de enige infrastructuur waar jonge vrouwen kunnen leren surfen, en hoewel beperkte middelen en gevestigde genderrollen hun eigen uitdagingen met zich meebrengen, houdt SOMA-oprichtster Francisca Sequeira vast aan een positieve visie voor de toekomst. Francisca, die oorspronkelijk uit Portugal komt, bezocht de eilanden voor het eerst in 2017 als stewardess en viel meteen als een blok voor deze bijzondere plek. Ze gelooft dat surfen een springplank kan zijn naar veel meer op het gebied van zelfontdekking, vooral voor jonge meiden. Hoewel surfen een krachtig middel is, gelooft ze dat er meer nodig is, en daarom is SOMA ontwikkeld.

Kort daarna voegde de in Portugal geboren Rita Xavier zich bij Francisca als general manager. Samen houden de twee zich bezig met de dagelijkse werkzaamheden die de organisatie draaiende houden, van huisbezoeken tot surf pick-ups en het ontwikkelen van nieuwe programma's binnen SOMA. SOMA begon met Francisca die van deur tot deur ging om te vragen of de jonge meiden binnen met haar wilden gaan surfen. Gelukkig was de eerste deur waar ze aanklopte van Maura Selva.

“Hen zien besluiten het water in te gaan en hun surfplanken mee te nemen is heel transformerend. Op dat moment heb ik het gevoel dat we onze missie vervullen.”

ONTMOET MAURA

Met haar 13 jaar is Maura de huidige nationale kampioene bij de vrouwen - en ze surft net iets meer dan twee jaar. Ondanks het feit dat Maura en haar tweelingzus Maury opgroeiden vlak achter de surfclub in Santana, moesten ze toch zware huishoudelijke taken doen die van de meeste vrouwen op het eiland werden verwacht en begonnen ze pas met surfen toen ze in contact kwamen met SOMA. Surfen gaf Maura toegang tot kansen en ervaringen die anders misschien niet beschikbaar zouden zijn voor een jonge Santomese vrouw.

Vlak voor ons bezoek reisde Maura naar Liberia voor een surfconferentie en een nationale competitie, georganiseerd door Provide the Slide, een in Zwitserland en Duitsland gevestigde ngo die middelen en ondersteuning biedt op het gebied van surfen aan landen aan de westkust van Afrika. Het was een reis vol primeurs: Maura verliet niet alleen São Tomé maar ook haar stadje Santana en de omliggende kustgebieden voor het eerst, ze zat voor het eerst in een vliegtuig, ze ontmoette en streed voor het eerst tegen vrouwen uit andere Afrikaanse landen. De evolutie van het surfen in São Tomé verandert voor onze ogen en Maura loopt hierin voorop als het gaat om de invloed van vrouwen op de sport, die in het land zijn volle vorm aan het krijgen is.

"Ik wil de wereld rondreizen, veel landen leren kennen en laten zien dat São Tomé een heel belangrijke plaats inneemt."

ONTMOET MARILÚ

Direct ten zuiden van Santana ligt de vredige gemeenschap Água Izé. Hoewel het maar tien minuten rijden is van Santana, zijn de lokale surfers, die geen vervoersmiddelen hebben, nogal geïsoleerd en hebben ze geen toegang tot de middelen die iets verder naar het noorden wel beschikbaar zijn. Marilú Tavares ontmoette Francisca op het strand van Santana, waar ze begon te surfen met SOMA en al snel haar eerste nationale titel won in 2020. Dankzij de steun van haar familie en SOMA kon ze snel vooruitgang boeken, maar door een gebrek aan financiering van de organisatie werden de activiteiten van SOMA in Água Izé tijdelijk onderbroken, waardoor Marilú gedwongen werd een pauze in te lassen. Door nieuwe financiering en toekomstplannen zal dit waarschijnlijk niet eeuwig duren, maar het laat wel zien hoe lastig en nieuw de infrastructuur is voor jonge vrouwen die willen surfen op het eiland.

"As raparigas não faziam surf porque as nossas comunidades nos diziam que as mulheres deviam lavar a roupa, cozinhar e tomar conta da casa. Devido a estas crenças, fomos desencorajadas de surfar. Mas hoje, abraçamos o surf porque as mulheres merecem direitos iguais. Se os rapazes podem surfar, então as raparigas também podem".